YAYIN ETİĞİ VE İLKELERİ
- Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi’ne gönderilen bilimsel yazılarda, ICMJE (International Committee of Medical Journal Editors) önerileri ve COPE (Committee on Publication Ethics)’un Editör ve Yazarlar için Uluslararası Standartları dikkate alınmalıdır.
- İntihal, verilerde sahtecilik veya yanıltmacılık, bölerek yayınlama, yayın tekrarı ve esere katkısı olmayan kişilerin yazarlar arasında yer alması etik kurallar dahilinde kabul edilemez uygulamalardır.
- Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi hatalar, etik durumlar veya vazgeçmeler konusunda konuyla ilgili en ileri ilkeleri uygulamaktadır. Dergiye sunulmuş çalışmalarda yer alan içeriğin orijinal (asıl kaynaklar) olduğu beyan edilmiş sayılır.
- Bu ve benzeri hususlara ilişkin herhangi bir etik usulsüzlük durumunda gerekli yasal işlemler yapılacaktır. Editör, yazarlar ve hakemler dergi başvuru ve değerlendirme işlemlerine uymakla mükelleftir.
A. BİLİMSEL ARAŞTIRMA VE YAYIN ETİĞİNE AYKIRI GENEL EYLEMLER
Yazarlık: Esere aktif şekilde katkısı olmayan kişileri yazarlar, arasında göstermek veya katkısı olan kişileri göstermemek haksız yazarlık kapsamında ele alınmaktadır. Yazarlar eserin planlanması, verilerin toplanması, değerlendirilmesi gibi tüm aşamalarda yeterli düzeyde katkı sağlamış olmalıdırlar.
Sahtecilik: Araştırmaya dayanmayan, gerçekte var olmayan ya da değişikliğe uğratılmış verileri kullanmak, veride sahtecilik kapsamında değerlendirilmektedir.
İntihal: Başkalarının metotlarını, özgün fikirlerini, verilerini, yazılarını veya şekillerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmak intihal olarak değerlendirilmektedir. İntihalden kaçınmak için yazarlar eserlerinde bilimsel kurallara uygun bir biçimde atıf yapmalı ve araştırmaları içerisinde yer alan tüm bilimsel yazılara ait kaynak gösterimine dikkat etmelidirler.
Çarpıtma: Araştırma yapmaksızın toplanan kayıtları veya verileri değiştirmek, araştırmada kullanılmayan cihaz ya da materyalleri kullanılmış gibi göstermek destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek çarpıtma kapsamında ele alınmaktadır.
Bölerek Yayınlama: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğüne zarar verecek şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp, birbirine atıf yapmadan birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları ayrı yayınlar olarak sunmak, bölerek yayınlama kapsamında ele alınmaktadır.
Yayın Tekrarı: Mükerrer yayınları, yapılmış olan önceki yayınlara atıf yapmaksızın ayrı yayınlar olarak sunmak, yayın tekrarı kapsamında değerlendirilmektedir. Değerlendirilmek üzere gönderilen eserlerin daha önce başka bir yerde yayımlanması ya da değerlendirme sürecinde olması ile ilişkili sorumluluk tamamen yazarlara aittir. Eser sahibi tekrardan kaçınmalı, özgün ve orijinal araştırmalarını göndermeye özen göstermelidirler.
B. PAYDAŞLARIN SORUMLULUKLARI
Editörün Yükümlülükleri
1. Editör, gönderilen makalelerin yayınlanma kararının verilmesinden sorumludur. Editör makale önerilerini, yazarların ırk, etnik köken, cinsiyet, inanç, uyruğunu ve politik görüşlerini dikkate almadan değerlendirir. Karar, makalenin önemi, özgünlüğü ve açıklığı ile çalışmanın geçerliliği ve derginin kapsamıyla olan ilgisine dayanır. Hakaret, telif hakkı ihlali ve intihal ile ilgili mevcut yasal gereklilikler de dikkate alınmalıdır.
2. Gönderilen bir makalede açıklanan yayınlanmamış materyaller, yazarın açık yazılı izni olmadan editör veya yayın kurulu üyeleri tarafından kendi araştırma amaçları için kullanılamaz.
3. Editör, çalışmalarla ilgili uygun bilgileri sorumlu yazar, hakemler, yayın kurulu üyeleri ve yayıncı kuruluş dışındaki kişi veya kurumlarla paylaşamaz.
Yazarların Yükümlülükleri
1. Yazarlar çalışmalarının orijinalliğini belirtmelidirler. Gönderilen makaleler dergi kurallarına uygun olmalıdır.
2. Yazarlar, dergiye gönderdikleri makaleleri başka bir yerde yayınlamamış ya da yayınlanmak üzere göndermemiş olmalıdır.
3. Yazarlar, çalışmalarında yer alan bilgilerin kaynaklarını belirtmeli ve araştırmada söz konusu çalışmalara atıf yapmalıdır.
4. Yazarlar makaleye bilimsel katkı verdiklerini garanti etmeli ve tüm yazarların makale üzerinde eşit sorumluluğa sahip olduğu bilinmelidir.
5. Herhangi bir zamanda yazarlar önemli bir hata veya belirsizlik fark ettiklerinde, hata veya belirsizliği editöre rapor etmelidir.
Hakemlerin Yükümlülükleri
1. Hakemler, değerlendirilmek üzere gönderilen makalede kendilerini yeterli görmediklerinde veya belirlenen sürede makaleyi değerlendiremeyeceklerini düşündüklerinde, bu durumu editöre bildirmeli ve değerlendirme sürecinden çekilmelidirler.
2. Değerlendirilmek üzere gönderilen makale gizli bir belge olarak kabul edilmelidir.
3. Değerlendirmeler, tarafsız olarak yapılmalıdır. Yazarın bireysel eleştirisi yapılmamalıdır. Hakemler görüşlerini, destekleyici argümanlarla birlikte, açıkça belirtmelidirler.
4. Hakemler, editörü, makalenin farklı eserlerle olan benzerliği konusunda bilgilendirmelidir.
5. Makalenin değerlendirilme sürecinde görülmüş veriler veya düşünceler yarar sağlamak için kullanılmamalıdır. Çıkar çatışmaları editöre bildirilmelidir.